Trong 10 năm vừa qua, số ca tử vong vì bệnh dại ở Việt Nam tăng từ 34 người vào năm 2003 lên cao nhất là 131 người vào năm 2007(*). Ngày Thế Giới Phòng Chống Bệnh dại năm nay sẽ có sự tham gia của cộng đồng, chính quyền địa phương, ngành thú y và y tế nhằm nâng cao nhận thức về biện pháp phòng chống và loại trừ bệnh dại ở người và động vật. Mục đích của chiến dịch góp phần tăng cường sự hiểu biết của người dân về bệnh dại và kêu gọi sự hợp tác, cam kết đẩy lùi căn bệnh này.
Mặc dù bệnh dại hoàn toàn có thể phòng tránh được nhưng ước tính hàng năm trên thế giới vẫn có tới 55.000 người tử vong, nghĩa là trung bình cứ mười phút lại có một người chết vì bệnh dại.
Tại Việt Nam, hơn 90% số người chết vì bệnh dại do bị chó nghi dại cắn không đi tiêm phòng. Riêng 9 tháng đầu năm 2013, 100% bệnh nhân dại tử vong do không đi tiêm phòng vắc xin dại. Hàng năm có khoảng 100 người chết vì bệnh này.
Bệnh dại được coi là căn bệnh chưa được quan tâm, xảy ra chủ yếu ở nhóm người nghèo ở nông thôn không được tiếp cận với thông tin và dịch vụ y tế đầy đủ. Tại Việt Nam, phần lớn các ca tử vong xảy ra ở vùng miền núi phía bắc, vùng xâu vùng xa. Những nguyên nhân chính của việc gia tăng các trường hợp nhiễm bệnh dại là do nhận thức thấp về bệnh dại và các biện pháp phòng chống, việc quản lý đàn chó còn lỏng lẻo, nhiều địa phương vẫn còn chó thả rông, chó nuôi không được tiêm phòng đầy đủ, nhiều người bị chó nghi dại cắn không đi tiêm vắc xin phòng bệnh và thiếu nguồn lực phòng chống bệnh trong những năm vừa qua.
“Chúng ta có đầy đủ các phương tiện để xóa bỏ bệnh dại nhưng chúng ta cần có nỗ lực liên ngành bền vững để đảm bảo rằng những người có nguy cơ cao biết cách bảo vệ bản thân và phòng bệnh. Với sự cam kết chính trị ở các cấp, các hoạt động giáo dục, tiêm phòng cho chó và tăng cường nhận thức về xử lý vết thương và tiêm phòng sau khi bị chó nghi dại cắn, chúng ta có thể cứu sống nhiều người”. Ts. Bae Jongha, Trưởng Đại diện tổ chức Nông nghiệp và Lương thực Liên Hiệp Quốc và Ts. Takeshi Kasai, Trưởng Đại diện tổ chức Y tế Thế giới tại Việt Nam cùng nhận định.
Với nỗ lực liên kết đa ngành nhằm tăng cường nhận thức về bệnh dại ở người và ở động vật, Bộ Y tế và Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn cùng với tổ chức Nông nghiệp và Lương thực Liên Hiệp Quốc, tổ chức Y tế Thế giới tổ chức Ngày thế giới Phòng chống Bệnh dại tại thành phố Sơn La, tỉnh Sơn La, một trong những địa phương có số người tử vong vì bệnh dại cao nhất cả nước. Tham gia sự kiện này sẽ có trên 800 học sinh, thầy cô, người dân, cán bộ ngành y tế, thú y, giáo dục và chính quyền địa phương với mục tiêu lâu dài tiến tới loại trừ bệnh dại vào năm 2020.
“Gần đây, Bộ Y tế và Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn đã ban hành thông tư liên tịch số 16/2013/TTLT-BYT-BNN&PTNT ngày 27/5/2013 về hướng dẫn phối hợp phòng, chống bệnh lây truyền từ động vật sang người. Thông tư nêu rõ trách nhiệm điều phối và hợp tác chặt chẽ giữa 2 ngành y tế, thú y trong việc ngăn chặn các bệnh lây truyền từ động vật sang người bao gồm cả bệnh dại. Để đạt được mục tiêu loại trừ bệnh dại vào năm 2020, như đã nêu trong Chương trình phòng chống bệnh dại quốc gia, đòi hỏi nỗ lực đa ngành theo xu hướng Một Sức Khỏe, sự cam kết mạnh mẽ của chính quyền địa phương trong việc hỗ trợ người nghèo, dân tộc thiểu số, trẻ dưới 6 tuổi tiếp cận với tiêm vắc xin phòng dại cũng như nâng cao nhận thức của người dân thực hiện các biện pháp phòng chống bệnh dại ở động vật cũng như trên người”, Bà Nguyễn Thu Thủy, Phó Cục trưởng Cục Thú Y và Ông Trần Đắc Phu, Phó Cục trưởng Cục Y tế dự phòng đồng cho biết.