Xin chào và chúc buổi sáng tốt lành tới các đồng nghiệp, đối tác và bạn bè.
Tôi rất vinh dự được tham dự sự kiện hôm nay thay mặt cho Tiến sĩ Angela Pratt, Đại diện Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) tại Việt Nam, người rất tiếc không thể có mặt ngày hôm nay.
Trước hết, tôi xin gửi lời cảm ơn đến Viện Dinh dưỡng Quốc gia và Bộ Y tế đã tổ chức sự kiện ngày hôm nay.
Tuần lễ Thế giới nuôi con bằng sữa mẹ là dịp để chúng ta nhìn lại những tiến bộ, suy ngẫm về những thách thức, và quan trọng nhất là cam kết hành động.
Chủ đề năm nay — “Đầu tư cho nuôi con bằng sữa mẹ, đầu tư cho tương lai” — là một lời nhắc nhở mạnh mẽ rằng việc nuôi con bằng sữa mẹ không chỉ là hành động cá nhân mà còn là lợi ích cho cả cộng đồng. Đây là một trong những cách hiệu quả nhất để đảm bảo một sự khởi đầu khỏe mạnh cho trẻ và cũng là một trong những khoản đầu tư thông minh nhất mà một quốc gia có thể thực hiện cho tương lai của mình.
Sữa mẹ giúp bảo vệ trẻ khỏi bệnh tật, hỗ trợ phát triển trí não và giảm nguy cơ béo phì cũng như các bệnh mãn tính sau này. Đối với người mẹ, việc cho con bú làm giảm nguy cơ mắc ung thư vú và ung thư buồng trứng, đồng thời hỗ trợ sức khỏe tinh thần. Đối với xã hội, điều này có nghĩa là nguồn nhân lực vững mạnh hơn, chi phí cho y tế thấp hơn và cộng đồng khỏe mạnh hơn.
Tuy nhiên, việc nuôi con bằng sữa mẹ không phải lúc nào cũng dễ dàng – vì vậy cần có hệ thống hỗ trợ, chính sách phù hợp và đầu tư bền vững.
Tại Việt Nam, WHO tự hào về hợp tác lâu dài với Bộ Y tế, UNICEF và các đối tác khác để tăng cường hỗ trợ nuôi con bằng sữa mẹ.
Chúng tôi đã hỗ trợ việc ban hành và triển khai quy trình Chăm sóc sơ sinh thiết yếu sớm, giúp thực hành tiếp xúc da kề da ngay sau sinh và bú mẹ sớm, bú mẹ hoàn toàn.
Chúng ta cùng nhau triển khai Sáng kiến Bệnh viện bạn hữu trẻ em nhằm đảm bảo cơ sở y tế tạo điều kiện thuận lợi cho việc nuôi con bằng sữa mẹ ngay từ những giây phút đầu đời. Chúng tôi vui mừng khi sáng kiến này hiện đã được tiếp tục tăng cường bằng Bệnh viện thực hành nuôi con bằng sữa mẹ xuất sắc.
Chúng tôi đã hỗ trợ xây dựng và thực hiện Nghị định 100 — một văn bản quy phạm pháp luật mang tính bước ngoặt, qui định về cấm quảng cáo các sản phẩm thay thế sữa mẹ và bình bú. Năm 2023, Việt Nam là một trong sáu quốc gia tham gia nghiên cứu đa quốc gia của WHO về tác động của việc tiếp thị sản phẩm thay thế sữa mẹ đối với quyết định nuôi con của các bà mẹ.
Nghiên cứu này đã xác nhận điều chúng ta nghi ngờ: những chiêu thức tiếp thị mạnh mẽ vẫn đang cản trở việc nuôi con bằng sữa mẹ, ngay cả ở những quốc gia có chính sách mạnh mẽ.
Những nỗ lực của chúng ta đang tạo ra sự khác biệt rõ rệt. Tỷ lệ nuôi con hoàn toàn bằng sữa mẹ tại Việt Nam đã tăng từ 24,3% năm 2014 lên 45,5% năm 2021 – một thành tựu đáng ghi nhận, phản ánh sức mạnh của phối hợp hành động và cam kết bền vững.
Tuy nhiên, chúng ta cần nỗ lực hơn nữa.
Thứ nhất, cần tăng cường đầu tư cho nuôi con bằng sữa mẹ.
Mặc dù lợi ích đã được chứng minh, việc nuôi con bằng sữa mẹ vẫn chưa được đầu tư tương xứng. Chúng tôi kêu gọi Chính phủ Việt Nam tăng ngân sách để tăng cường các dịch vụ hỗ trợ nuôi con bằng sữa mẹ, bao gồm tư vấn, hỗ trợ tại cộng đồng và chiến dịch truyền thông nâng cao nhận thức.
Đây không chỉ là đầu tư y tế – mà còn là đầu tư kinh tế. Bằng chứng cho thấy mỗi 1 đô la Mỹ đầu tư vào nuôi con bằng sữa mẹ có thể mang lại tới 35 đô la Mỹ thông qua cải thiện sức khỏe và năng suất lao động.
Thứ hai, cần thực thi đầy đủ Bộ quy tắc Quốc tế về Tiếp thị sản phẩm thay thế sữa mẹ.
Mặc dù Nghị định 100 là nền tảng vững chắc quan trọng, việc triển khai vẫn còn là thách thức. Chúng tôi kêu gọi Chính phủ tăng cường cơ chế giám sát và trách nhiệm giải trình, đảm bảo báo cáo định kỳ và áp dụng hình phạt rõ ràng đối với các hành vi vi phạm.
Các bà mẹ xứng đáng được đưa ra quyết định nuôi con dựa trên thông tin chính xác – không bị ảnh hưởng bởi quảng cáo.
Thứ ba, cần tạo ra hệ thống y tế thân thiện với việc nuôi con bằng sữa mẹ.
Các cơ sở y tế cần là nơi bảo vệ, thúc đẩy và hỗ trợ việc nuôi con bằng sữa mẹ. Điều này có nghĩa là nhân rộng thực hiện sáng kiến Bệnh viện thực hành nuôi con bằng sữa mẹ xuất sắc – đảm bảo cho trẻ ở cùng mẹ và tiếp xúc da kề da, đồng thời tích hợp việc nuôi con bằng sữa mẹ vào các dịch vụ chăm sóc sức khỏe mẹ và trẻ thường quy.
Thứ tư, đào tạo và trao quyền cho nhân viên y tế.
Nhân viên y tế là tuyến đầu hỗ trợ nuôi con bằng sữa mẹ. Tuy nhiên, nhiều cán bộ quá bận rộn với công việc hoặc chưa được đào tạo đầy đủ để tư vấn hiệu quả. Chúng tôi kêu gọi ngành y tế đầu tư vào các chương trình đào tạo toàn diện, đảm bảo năng lực cho mọi đối tượng – từ bác sĩ, y tá, hộ sinh đến tình nguyện viên y tế cộng đồng.
Nhân viên y tế được trao quyền sẽ tiếp thêm sức mạnh cho các bà mẹ. Và các bà mẹ được trao quyền sẽ xây dựng xã hội khỏe mạnh hơn.
WHO cam kết tiếp tục đồng hành cùng Việt Nam trên chặng đường này và duy trì hợp tác để:
- Triển khai hiệu quả Chăm sóc thiết yếu sơ sinh sớm trên toàn quốc;
- Tăng cường truyền thông và vận động chính sách để thúc đẩy nuôi con bằng sữa mẹ trở thành chuẩn mực xã hội và một vấn đề được ưu tiên trong chăm sóc sức khỏe cộng đồng;
- Và phối hợp với tất cả các đối tác để đảm bảo mọi bà mẹ đều nhận được sự hỗ trợ cần thiết để mang đến cho con mình khởi đầu tốt nhất trong cuộc sống.
Nuôi con bằng sữa mẹ là một cam kết của toàn xã hội.
Hãy cùng đầu tư cho nuôi con bằng sữa mẹ – vì một Việt Nam khỏe mạnh và vững mạnh hơn.
Xin cảm ơn. Thank you.